Pieter Kalbfleisch, de topman van de NMa die momenteel eventjes is kaltgestellt, houdt er in Wassenaar en Den Haag zijn eigen kartelletjes op na. Tenminste, de voormalig rechter wordt ervan beschuldigd dat hij een dubieuze rol heeft gespeeld in de al jaren slepende affaire Chipshol. Recent werd bekend dat de Rijksrecherche een onderzoek naar Kalbfleisch is gestart wegens meineed in die kwestie.
Peter Poot kocht ooit, lang geleden, via haar daartoe opgerichte bedrijf Chipshol Holding (sedert 1984) stukken landbouwgrond rondom luchthaven Schiphol, dat toen nog niet veel meer was dan een armzalige landingsbaan in de polder. De gedachtegang van de familie Poot: “de grond die ik koop is nu relatief goedkoop, maar is goud waard als het bestemmingsplan wijzigt en de grond mag worden bebouwd (met kantoren, winkels, parkeergarages et cetera).” En dat hadden de Pootjes goed gezien.
Jan en Peter Poot kopen grond totdat in 1991 hun (eigen) geld op is, maar er rond Schiphol nog liggende weilanden als potentiële kip met gouden eieren genoeg zijn. Chipshol wil de weilanden rond het vliegveld die ze nog niet bezit, ook hebben. Daarom worden er twee nieuwe bedrijven opgericht waar geldschieters in kunnen investeren; Chipshol Forward enerzijds en Landinvest anderzijds.
Landinvest wordt de grondbank; investeerders kunnen aandelen Landinvest kopen, het ingelegde geld wordt gebruikt om landbouwgrond rondom de luchthaven aan te schaffen. Chipshol Forward mag die gronden van Landinvest kopen zodra de grond van bestemmingsplan is gewijzigd om ze te ontwikkelen. Zolang de gronden nog niet van bestemming zijn gewijzigd (en dergelijke wijzigingen kunnen jaren duren) mag Landinvest ze niet aan Chipshol verkopen – dat heeft er dan namelijk (nog) niks aan – maar moet Landinvest de grond als een rentmeester beheren.
Bovenstaande deal, de afspraak dat de gronden van Landinvest na bestemmingswijziging exclusief worden aangeboden aan Chipshol Forward, wordt vastgelegd, zo staat in het prospectus van Chipshol Forward, in een ‘Samenwerkingsovereenkomst’. Die overeenkomst is belangrijk want Landinvest kan dan niet de gronden opeens aan een derde verpatsen, zodat de beleggers in Chipshol Forward met lege handen staan. Immers; als er geen gronden zijn, valt er niets te ontwikkelen.
Grootaandeelhouders in Landinvest worden de Wassenaarse miljonairs Harry van Andel (overleden in 2007) en Joel Wyler; samen kopen ze 67% van de aandelen. Grote investeerders in projectontwikkelaar Chipshol Forward worden de familie Brenninkmeijer, de Haagse benzinepompenmiljonair Han van der Heijden en supermarktmiljonair Cees Zwanenburg. De laatste zag er bijvoorbeeld wel wat in, om op en rond Schiphol zijn Vomar-formule uit te rollen.
Landinvest koopt in razend tempo honderden hectares grond – en dan breekt de pleuris uit. Van Andel komt erachter dat de laatste versie van de samenwerkingsovereenkomst tussen Chipshol Forward en Landinvest nooit is getekend. De aandeelhouders in Chipshol Forward schrikken daarvan, Van Andel cum suis een stuk minder. Als er geen samenwerkingsovereenkomst is, kunnen zij de gronden nu al – zonder bestemmingswijziging – aan iedereen die een goede prijs biedt verpatsen. En laat luchthaven Schiphol zelf inmiddels nou net hele warme interesse hebben in de grond.
Chipshol Forward wendt zich tot de rechter met de vraag of deze de samenwerkingsovereenkomst – die al mondeling en in concept en in de draft-prospectus door beide partijen was bevestigd – in rechte wil bekrachtigen. Maar wat doet de rechter van dienst, edelachtbare Hans Westenberg? Die vonnist dat de samenwerkingsovereenkomst tussen Chipshol Forward en Landinvest niet bestaat. Een bizar vonnis, dat later in beroep wordt teruggedraaid. Maar dan is het al te laat; de heren Wyler en Van Andel verkopen snel honderden hectares grond aan, onder andere, Schiphol en steken de miljoenenwinst in hun eigen diepe zakken.
De familie Poot is razend over het vonnis en de uitverkoop van ‘zijn’ grond. Westenberg is volgens hen corrupt en pleegt (later) meineed en valsheid in geschrifte. Aldus Poot. In een rechtszaak wordt bewezen verklaard dat Westenberg destijds in de Chipshol-versus Landinvestzaak met de tegenpartij van Chipshol heeft gebeld – een doodszonde voor een ‘onpartijdige’ rechter. De rechtszaak wegens liegen onder ede loopt momenteel nog.
In die rechtszaak is een getuige opgedoken die het volgende beweert: Harry van Andel was ten tijde van de Landinvestaffaire ‘dikke vrienden’ met Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa)-directeur Pieter Kalbfleisch. Diezelfde Kalbfleisch werkte begin jaren ‘90, toen de Chipsholzaak begon, als rechter in Den Haag. Van Andel heeft volgens deze getuige Kalbfleisch benaderd om een en ander voor hem te fixen. “Omdat P. Kalbfleisch deze zaak zelf vanwege belangenverstrengeling en vriendschap met […] Van Andel niet kon doen“, stelt de getuige, “heeft hij zijn collega en vriendje J.W. Westenberg gevraagd deze zaak als rechter te behandelen en zo is het ook gegaan“. De getuige blijkt overigens een voormalige liefde van de heer Kalbfleisch te zijn, de 64-jarige griffier Marlous van der Togt.
Maar hiermee is de story nog niet ready. Want wie was er ten tijde van de crisis tussen Landinvest en Chipshol commissaris bij Zwanenburgs Vomar, grootinvesteerder in Chipshol Forward? Juist, al weer de heer Kalbfleisch. En wie zat er bij vergaderingen van Chipshol Forward namens Vomar? De heer Kalbfleisch. Als het waar is wat de getuige beweert, heeft Kalbfleisch niet alleen Poot, maar misschien ook zijn vriend Cees Zwanenburg belazerd. Zwanenburg immers, zat met zijn geld in Chipshol Forward, de door Van Andel benadeelde partij. Of is Zwanenburg ondanks of dankzij het optreden van Kalblfeisch goed terecht gekomen?
Want wie zit er volgens gegevens van het Handelsregister van de Kamer van Koophandel tot op de dag van vandaag in de Stichting Hoorne Administratiekantoor? Pieter Kalbfleisch. Deze stichting was in elk geval tot voorjaar 2005 enig aandeelhouder van Hoorne Holding bv, het investeringsvehikel van de familie Zwanenburg en heeft een 40% belang in FoodVillage (een winkelcentrum op Schiphol) en bezit vastgoed- en projectontwikkelingsbelangen in de directe omgeving van Schiphol. En u weet wat er nodig is voor projectontwikkeling: grond. Hoorne is inmiddels opgegaan in de Antilliaanse A-C Holding.
De nevenfunctie van Kalbflesich bij Stichting Hoorne ontbreekt vreemd genoeg op het gewichtige CV van Kalbfleisch, zoals dat te vinden is op de website van de NMa. In 2003, bij zijn aantreden als hoogste baas van de NMa, zei Kalbfleisch zich terug te trekken als commissaris bij Vomar, in een interview met wijlen FEM Business. Maar zijn relatie met de supermarktketen bleef in stand.
Auteur: Joost van Kleef
